Nói chuyện sao cho người khác hiểu, tưởng dễ mà không có dễ :)

Trong project, thường hay thấy tình trạng như thế này:

• PM hỏi dev cái bug này thế nào, dev giải thích 1 hồi xong kết luật thằng pm này óc bã đậu, nói hoài mà không hiểu;
• Client hỏi sao bug này xảy ra hoài sau khi đọc email dài hơn trang A4 của QC, QC kết luận: sao tụi nó ngu mà lại giàu vậy ta;
• BA chửi designers, bảo sao tao kêu cắt cái hình đơn giản vậy mà mày làm xấu ghê gớm, designer: mày đi mà hỏi Adobe ấy, tao cắt đúng theo kích thước mày yêu cầu rồi; etc

Như ở công ty nọ, có tên dev suốt ngày cãi lộn với nhỏ designer, vì ông nói gà còn bà nói vịt, có mỗi cái hình để bỏ vào app, mà 2 bên nói từ sáng tới chiều vẫn chưa thông.

Thế nên trong job description của mấy vị trí kỹ thuật, người ta thường thêm cái câu, đại khái là: Có khả năng giải thích cho người không biết kỹ thuật hiểu một vấn đề kỹ thuật.

Ở level senior, hay team lead, thì lại càng quan trọng cái này, vì ngoài làm việc với team, họ còn phải làm việc với các bộ phận khác không có cùng chuyên môn với mình. Ở vài công ty, vị trí project manager còn được yêu cầu phải từng là developer nữa cơ, để biết bọn dev nói cái gì và không bị tụi nó cho ăn hành vì ngu ngơ 🙂

Thật tình thì mình cũng không biết có cách nào giúp cải thiện kỹ năng này không nữa. Mình thấy có nhiều bạn dev ít kinh nghiệm, nhưng làm vụ này rất tốt, nhưng có những dev nhiều năm exp rồi, mà vẫn không làm được (Mấy ông này mà tham gia vào phỏng vấn, thì ứng viên khóc hết nước mắt luôn).

Nhưng có 1 cách mà mình học lóm được từ anh sếp cũ, có thể có ích, là:

• đừng nói, hãy viết ra. Vì khi viết, mình sẽ có thời gian hệ thống/sắp xếp lại thông tin cho dễ hiểu
• nếu là 1 vấn đề to/phức tạp, thì chia ra thành nhiều vấn đề nhỏ (y như break down mấy cái tasks vậy)
• đặt nhiều câu hỏi đơn giản, nhằm xác nhận thông tin, như: Mày muốn tao cắt cái hình này theo tỷ lệ 3×4, đúng không? hay Làm thêm feature này có thể dẫn đến rủi ro: a, c, c, d, mày có chắc là đã biết và muốn làm không? etc
• đặt trọng tâm là “giải quyết công việc”, chứ không phải “lỗi tại mày, vì tao đã nói rồi” (Một khi thông tin được trao đổi và có tracking rõ ràng, thì không khó để xác định ai sẽ bị ăn hành, nên không cần phải xoáy vào việc đó)

Không biết các anh chị đi làm lâu năm, có cách nào khác để tránh/giải quyết vấn đề như thế này không ạ?